Dimitrios Catardsís (ca. 1730-1807)semblanza de un romeo ilustrado.

  1. Guillermo Marín Casal
Revista:
Erytheia: Revista de estudios bizantinos y neogriegos

ISSN: 0213-1986

Año de publicación: 2020

Número: 41

Páginas: 273-316

Tipo: Artículo

Otras publicaciones en: Erytheia: Revista de estudios bizantinos y neogriegos

Resumen

En el presente trabajo se pretende esbozar una semblanza y hacer una valoración de la figura de Dimitrios Catardsís como pionero defensor del empleo del romaico (griego vernáculo) como lengua vehicular de la cultura, en su ambicioso proyecto educativo enciclopedista y vernacularista adaptado a la tradición ortodoxa de la Iglesia oriental.

Referencias bibliográficas

  • ANGUELU, Α. (1976), 'Ιώσηπος Μοισιόδαξ. ί\.πολοyία, introd. y ed. de 'Άλκη 'Αγγέλου, Άθήνα: Έρμης {Νέα Έλληνικη Βιβλιοθήκη, Στοχαστικη Πεζογραφία, 35}.
  • ANGUELU, Α. (1998), Παναγιωτάκης Καγκελλάριος Κοδρικάς. Μελέτη της κοινής ελληνικής διαλέκτου / Ερμής ο Λόγιος, «Κρίσις εις την Μελέrηv», introd. y ed. de 'Άλκη 'Αγγέλου, Αθήνα: ΜΙΕΤ.
  • BADENAS DE LA ΡΕÑΑ, Ρ. (1984), »La transcripciόn del griego moderno al español», Revista Española de Linguistica 14.2, 271-289.
  • BADENAS DE LA ΡΕÑΑ, Ρ. (2017), «(Helenos" ο "griegos"? Autorrepresentaciόn nacional en los albores de la independencia griega y en el siglo ΧΙΙ bizantino», en: J. de la Villa Polo E. Falque Rey-J. F. Gonzalez Castro-M.J. Muñoz Jimenez (eds.), Conuentus Classicorum: temas y formas de! Mundo Clάsico / temes i formes del Μόn Classic (XIV Congreso de Estudios Clάsicos, Barce!ona 20Ι5), Madrid: SEEC, 11, 449-466.
  • BOYENS,J. (1908), Grammatica linguae Graecae vulgaris communibus omnibus Graecis {. .. }per patrem Romanum Nicephori, Thessalonicensem, Macedonem {. .. }, Liege: Η. Vaillant-Carmanne {Bibliotheque de la Facultè de Philosophie et Lettres del'Universite de Liege, XVIII}.
  • CARPINATO, C.-TRIBULATO, Ο. (2014), Storia e Storie della lingua greca, Venezia: Edizioni Ca' Foscari {Antichistica 5, Filologia e letteratura 1}.
  • CATARDSÍS, D. (1999): Δ. Καταρτζής, Τα Ευρισκόμενα, ed. de Κ. Δημαράς, Αθήνα: Ερμής [ Φιλολογική Βιβλιοθήκη, 9; reimpr. de la Ιa ediciόn, Atenas 1970}.
  • CODRICÁS, Ρ. (1818a): Π. Κοδρικας, Μελέτη της κοιvijς έλληvικijς διαλέκτου{. .. }, 1, έν Παρισίy.ι: έκτης τυπογραφίας Ι. Μ. Έβεράρτου {ed. anastatica de Α. Anguelu, 1998}.
  • CODRICÁS, Ρ. (1818b): Καi αδθις πρός τούς οίκείους {. .. }, έν Παρισίψ: έκτης τυπογραφίας Ι. Μ. Έβεράρτου.
  • CRITOPULOS, Μ. (1627): Μ. Κριτόπουλος, Γενικοί κανόνες τής νϋν ίδιωτικης των 'Ελλήνων διαλέκτου {ms. 537 de la Biblioteca de Hannover, inedito hasta la ed. de Diovuniotis 1924}.
  • DIMARAS, C. (1999), Δ. Καταρτζής. Τα Ευρισκόμενα, ed. de Κ. Δημαράς, Αθήνα: Ερμής [Φιλολογική Βιβλιοθήκη, 9; reimpr. de la Ιa ed. 'Αθήνα 1970}.
  • DIMARAS, C. (2002), Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αθήνα: Ερμής [Νεοελληνικά Μελετήματα, 2; 1•. ed. Atenas 1977}.
  • DIOVUNIOTIS, C. (1924): Κ. Δυοβουνιώτης, <<Μητροφάνους Κριτοπούλου, Άνέκδοτος γραμματική της άπλης έλληνικης (1627)», 'Επιστημονική Έπετηρiς της Θεολογικrjς Σχολrjς τον 'Αθήνησι Πανεπιστημίου 1, 97-123.
  • DUCAS, Ν. (1812): Ν. Δούκας, Ή κατ' έπιτομήν γραμματικήν τερψιθέα, ύπό Νεοφύτου Δούκα, έν Βιέννη: έκτης τυπογραφίας Σχραέμβλ.
  • FATSEAS, Υ. (1760): Γ. Φατζέας [sicJ, Γραμματική γεωγραφία, ij μαλλον άνάλνσις καθαρά, έςηκριβωμένη, καί σύντομος του όλοκλήρου σώματος της Νεώτερας Γεωγραφίας[ ... ] πρότερον μεν είς την άγγλικήν σνγγραφείσα διάλεκτον, ίfστερον δέ είς την γαλλικήν μεταφερθείσα, ές ης είς την ίταλικήν καί τελευταίον είς την άπλrjν τών ε' λλη' νων [. . ,] , 'Ε νετι'η σιν: παρα' 'Αν τωνι'ψΤ ζ'ατ τςι.
  • ΙLIU, F.(1975): Φ. Ήλιου, «Βιβλία με συνδρομητές.1. Τα χρόνια του Διαφωτισμού(1749-1821)», Ό 'Ερανιστής 12, 101-179.
  • ΙORGΑ, Ν. (1930), Domnii romani dupa portrete fifresce contemporane, Sibiu: Krafft & Drotlcff.
  • ΚEJAYIOGLU, Υ. (1998): Γ. Κεχαγιόγλου, «Ελληνικές μεταφράσεις στον 180 αιώνα:"Μπα-δοτικές ή προδοτικές;","Πιστές και άσχημες" - "Άπιστες και όμορφες"», en: Η γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης [Σύγκριση/Comparaison 8 (1998)}, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, pp. 44-70.
  • KITROMILIDIS, Ρ. (2000): Π. Κιτρομιλήδης, Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Οι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες, trad. de Στέλλα Νικολούδη, Αθήνα: ΜΙΕΤ.
  • LEGRAND, É., Bibliographie XVII: Bibliographie Hellenique ou description raisonee des ouvrages publies par des grecs au dix-septieme siecle, 5 vols., Paris: Alphonse Picard et fils / J. Maisonneuve ct Ε. Guilmoto, 1894-1903.
  • LEGRAND, É. Bibliographie XVIII: Bibliographie Hellenique ou description raisonee des ouvrages publies par des Grecs au dix-huitieme siecle {. .. } ouvre posthume completee et publies par Mgr. [,ouis Petit et Hubert Pernot, vol. Ι, Paris: Librairίe Garnier, 1918; vol.ΙΙ, Paris: Les Belles Lettres, 1928.
  • LOGADIS, Ν. (1830): Ν. Λογάδης, Παpάλληλον φιλοσοφίας καί χpιστιανισμου, άθεϊσμου καί δεισιδαιμονίας, ίjτοι 'Εγκώμιον του άληθινοΟ φιλοσόφου, μακαρισμός του όpθοδόςου χριστιανον, ψόγος τον άθέον, ταλανισμός του δε;σιδαίμο~ος, έν τψ ;ου Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως τυπογραφειψ: παρα Παναγιωτn Δημητρίου τι;.> έξ Άργυροκάστρου.
  • MACKRIDGE, Ρ. (2009), Language and National Identity in Greece 1766-1976,Oxford: UP.
  • MARIN CASAL.,G. (2014), «Vikendios Damodόs: precursor del griego vernaculo filosόfico y cientίfico», Erytheia 35, 411-457.
  • MELETIADIS,J. (2006): Χ. Μελετιάδης, Αναγεννησιακές τάσεις στη νεοελληνική λογιοσύνη: Νικόλαος Σοφιανός, Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
  • MEYER, W. (1889), Simon Portius. Grammatica linguae Graecae vulgaris, reproduction de l'editίon dc 1638, suivic d'un commentaire grammatical et historique par Wilhelm Meyer {. .. } avec une introduction de Jean Psichari [. .. }, Paris: F. Vieweg.
  • ΜISIODAΧ, J. (1781): Ί. Μοισιόδαξ, Θεωρία της Γεωγραφίας, συντεθϊίσα ύπό 'Ιωσήπου του Μοισιόδακος [ ... ], έν τft Όυϊέννn της Άουστρίας [sic}: παρα τψ Εύγενεϊ, και Αύτοκρατορικψ η Βασιλικι:;.> Τυπογράφψ Ίωάννn Θωμ~ τQ άπό Τραττερν Uohann Thomas von Trattern}.
  • MYROGIANNIS, St. (2012), The Emergence of α Greek Identity (1700-1821),Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
  • NIKIFORU, R. (ca. 1627): 'Ρωμανός ό Νικηφόρου, Grammatica linguae Graecae vulgaris communibus omnibus Graecis {BNF ms. graecus 2604, inedito hasta la ediciόn de Boyens 1908}.
  • PAPADOPULOS, Ζ. Ι. (1984): Θ. 1. Παπαδόπουλος, Ελληνική Βιβλιογραφία (1466 ci.-1800), 2 vols., Αθήνα: Γραφείον δημοσιευμάτων της Ακαδημίας Αθηνών [Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, 48}.
  • PORTIUS, S. (1638), Γραμματική της pωμαικfίς γλώσσας. Grammatica linguae Graecae vulgaris, Paris: sumptibus Societatis Typographicae librorum officii Ecclesiasrici (ed. moderna de Meyer r889}.
  • PSIJARIS, Υ. (1888): Ί Ψυχάρης, Το ταςίδι μον, Άθήνα: τυπογραφείο Σ. Κ. Βλαστου.
  • SAZAS, C. (1870): Κ. Σάθας, Νεοελληνικής Φrλολογίας παράρτημα. Ίστοp[α τον ζητήματος τής νεοελληνικijς γλώσσης, έν 'Αθήναις: έκτης τυπογραφ. των τέκνων Άνδρ. Κορομηλα [reimpr. anastatica, Άθήνα: εκδόσεις Ί. Χιωτέλλη, 1969}.
  • SPANÓS, C. (1749): Κ. Σπανός, Γραμματική της κοινfjς των 'Ελλήνων γλώσσης {ms.Marcianus App. classe Χ, cod. XXVII de la Bibliotcca Marciana de Venecia, inedito hasta la ediciόn de V asilicόs 1908}.
  • STΑΜΑTIADIS, D. (1858): Δ. Σταματιάδης, Λόγος είς την εναρςιν τών μαθημάτων τον έν Σάμψ Πνθαγορείου Γυμνασίον [ ... ] περί χριστιανικής παιδείας, έν Σάμψ.
  • TRIANDAFILIDIS, Μ. (19938): Μ. Τριανταφυλλίδης, Νεοελληνική γραμματική,ιστορική εισαγωγή (1938), Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη).
  • VASILICOS, Ι. (1908): Ί Βασιλικός, Κανέλλον Σπανον γραμματική της κοινfjς τώv 'Ελλήνων γλώσσης{. .. }, ed. de 'Ιωάννης Βασιλικός, έν Τεργέστn: τύποις του αύστριακου Λόυδ.
  • VELARÁS, Ν. (1777), Συλλογή διαφόρων ποιημάτων έyκωμιασrικών προς τον ύψηλόrαrον καi εύσεβέσrαrον αύθένrην καi ήyεμόνα Ούyκροβλαχίας κύριον κύριον Ίωάννην Άλέςανδρον Ύψηλάνrην [. .. ], έν Λειψί~: παρά τψ τυπογράφψ κυρίψ Βρεϊτκόπφ {Breitkopf].