Evolución tectosedimentaria durante el cretácico medio del borde noreste de la cuenca vasco-cantábrica (Pirineo Occidental)

  1. BODEGO ALDASORO, ARANTXA
Dirigida por:
  1. Luis M. Agirrezabala Mundiñano Director/a

Universidad de defensa: Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea

Fecha de defensa: 17 de junio de 2011

Tribunal:
  1. Victoriano Pujalte Navarro Presidente/a
  2. Miguel Ángel López Horgue Secretario/a
  3. Eneko Iriarte Avilés Vocal
  4. Ramón Salas Roig Vocal
  5. Idoia Rosales Vocal

Tipo: Tesis

Teseo: 313626 DIALNET

Resumen

Tesi lan honetan Bortziriko Mazizoaren iparmendebaldeko Aptiar-Cenomaniar bitarteko arrokak aztertu dira ikuspegi estratigrafiko, sedimentologiko eta egituren aldetik. Azterketa honetako datuez baliaturik ikerketa eremurako arkitektura estratigrafiko eta deposizional berria ezartzea lortu da, baita eskema tektosedimentario berria proposatu ere. Zehazki, ikertutako materialen litoestratigrafia berri bat ezarri da ammonite, foraminifero bentoniko eta planktonikoen datazioez baliatuz. Aipatutako erregistro estratigrafikoan 5 etengune estratigrafiko nagusi zehaztu ahal izan dira, ikerketa eremu osora korrelazionatu daitezkeenak. Hauek oso baliotsuak izan dira eremuko denbora eboluzioa ezartzeko. Ikerketa eremuko analisi sedimentologikoaren bidez 9 sistema deposizional karakterizatu dira, sedimentazio ingurune ezberdinei dagokienak: kostakoa, sakonera txikiko ingurune itsastarra (plataforma karbonatatu zein siliziklastikoak) eta itsas sakonekoa. Honetaz gain, 1:25000 eskalako mapa geologiko berria eta egitura tektoniko sinsedimentarioen analisi paleoestrukturala gauzatuz hauen aktibitatea ezaugarritu da, jarduera zein adinari dagokionez. Aipatutako datu guztien bateratzeak eremuko eboluzio tektosedimentarioa ezartzea ahalbidetu du. Egitura tektoniko sinsedimentarioen ugaritasunak (hauetako asko fosilduak) eta hauek aurkezten dituzten hazte egituren erlazioak, sistema sedimentarioen eboluzioan kontrol estrukturalak izan zuen garrantzia goraipatzen du. 4 fase tektosedimentario nagusi bereiztu dira: 1) barealdi tektoniko erlatiboa (Behe aptiar); 2) azaleko nahiz sakoneko tektonika estentsiboa (goi Aptiar-behe Albiar); 3) urratze tektonika (goi-Albiar-behe Cenomaniar) eta 4) barealdi tektoniko erlatiboa (goi behe Cenomaniarra). Azkenik, ikerketa eremuaren eboluzio tektosedimentarioa eskualdeko testuinguruan, hau da, Eusko-Kantauriar Arroko zein Piriniotako eskualdean txertatu da. This work deals with the stratigraphical, sedimentological and structural study of the lithological units of Aptian-Cenomanian age cropping out in the northwestern margin of the Bortziri palaeozoic massif (NE margin of the Basque Cantabrian Basin). A new stratigraphical and depositional framework and a new tectosedimentary evolution for the studied region are here presented. On the one hand, it has been possible to determine a new lithostratigraphy of the studied sediments within an accurate biostratigraphical framework based both on ammonoids and on planktonic and benthonic foraminifera. Five main unconformities of regional validity have been distinguished, supporting the new sedimentary evolution of the studied area. A detailed sedimentological study reveals nine depositional systems which correspond to coastal, shallow marine (siliciclastic and carbonate platform) and deep marine sedimentary environments. On the other hand, a detailed geological cartography at a 1:25.000 scale and a careful palaeostructural analysis of the synsedimentary tectonic structures have permitted the characterisation of their structural play and timing. The integration of the obtained results gives a precise tectosedimentary evolution of the studied area. The abundance of structures that conditioned the sedimentation, some of which present early stops in their activity, and the frequent growth-faulting play are indicative of the strong structural control in the development of the sedimentary environments. The tectosedimentary evolution of the study area is divided into four main phases: 1) relative tectonic quiescence (Early Aptian); 2) extensional tectonics affecting both the basement and the sedimentary cover (Late Aptian-Early Albian); 3) strike-slip tectonics (Late Albian-Early Cenomanian); and 4) relative tectonic quiescence (Late Early Cenomanian). Finally, the tectosedimentary evolution of the studied area is correlated inter-regionally with the rest of the Basque Cantabrian Basin and with the Pyrenean region. El estudio estratigráfico, sedimentológico y estructural de los materiales de edades comprendidas entre el Aptiense y el Cenomaniense del borde noroeste del Macizo paleozoico de Bortziri (extremo NE de la Cuenca Vasco-Cantábrica), ha permitido establecer una nueva arquitectura estratigráfica y deposicional, así como un nuevo esquema tectosedimentario para la zona estudiada. En concreto, se ha establecido una nueva litoestratigrafía de los materiales estudiados cuya edad precisa ha podido ser determinada en base a la datación de ammonites y foraminíferos planctónicos y bentónicos. En dicho registro estratigráfico se han distinguido 5 discontinuidades estratigráficas mayores extrapolables a la totalidad del área que han ayudado en el establecimiento de la evolución temporal de la zona. Mediante el análisis sedimentológico de los materiales del área, se han caracterizado e interpretado 9 sistemas deposicionales correspondientes a ambientes de sedimentación costeros, marinos someros (plataforma carbonatada y terrígena), y marinos profundos. Así mismo, mediante la elaboración de un nuevo mapa geológico a escala 1:25.000 y el análisis paleoestructural de las estructuras tectónicas sinsedimentarias principales se ha caracterizado la actividad de dichas estructuras, tanto en lo relativo a su juego como a su edad. La integración de todos los resultados obtenidos ha permitido el establecimiento de la evolución tectosedimentaria del área. La abundancia de estructuras tectónicas sinsedimentarias (muchas fosilizadas) y su relación con frecuentes depósitos de crecimiento atestiguan la gran importancia del control estructural en el desarrollo de los sistemas sedimentarios. Se han diferenciado 4 fases tectosedimentarias mayores: 1) calma tectónica relativa (Aptiense inferior); 2) tectónica extensiva tanto de zócalo como de cobertera (Aptiense superior-Albiense inferior); 3) tectónica de desgarre (Albiense superior-Cenomaniense inferior); y 4) calma tectónica relativa (Cenomaniense inferior terminal). En último lugar, se ha integrado la evolución tectosedimentaria del área estudiada en un contexto regional, correlacionable tanto con la Cuenca Vasco-Cantábrica como con la región pirenaica.