La cultura política federal en Españacambios y consecuencias ante el reto catalán

  1. Sergio Pérez Castaños 1
  2. Jonatan García Rabadán 2
  1. 1 Universidad de Burgos
    info

    Universidad de Burgos

    Burgos, España

    ROR https://ror.org/049da5t36

  2. 2 Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea
    info

    Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea

    Lejona, España

    ROR https://ror.org/000xsnr85

Revista:
REIS: Revista Española de Investigaciones Sociológicas

ISSN: 0210-5233

Año de publicación: 2019

Número: 167

Páginas: 37-56

Tipo: Artículo

DOI: 10.5477/CIS/REIS.167.37 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Otras publicaciones en: REIS: Revista Española de Investigaciones Sociológicas

Resumen

Tras las reformas estatutarias comenzadas en 2007, la situación sobre la territorialidad en España se ha visto alterada. Por ello, a través de un análisis multinivel, en este texto se pretende comprobar cómo es la perspectiva ciudadana ante la organización del Estado y si el reto catalán ha supuesto un cambio en la actitud e influencia de las principales variables de la cultura política y, por ende, en la configuración del perfil de los apoyos hacia la descentralización. Gracias al análisis se ha podido comprobar cómo, efectivamente, hay un cambio en la influencia de algunas de las variables, siendo lo más destacable la diferenciación existente en cada una de las comunidades autónomas del Estado.

Información de financiación

Financiadores

Referencias bibliográficas

  • Agranoff, Robert (1994). «Asymmetrical and Symmetrical Federalism in Spain: An Examination of Intergovernmental Policy». En: Villiers, B. de (ed.). Evaluating Federal Systems. Dordrecht: Martinus Nijhoff.
  • Agranoff, Robert (1996). «Federal Evolution in Spain». Political Science Review, 17(4): 385-401.
  • Agranoff, Robert (1999). Accommodating Diversity: Asymmetry in Federal States. Baden-Baden: Nomos Verlag.
  • Almond, Gabriel y Verba, Sidney (1963). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations. New York: SAGE.
  • Andreu Abela, Jaime (2011). «El análisis multinivel: una revisión actualizada en el ámbito sociológico». Metodología de Encuestas, 13: 161-176.
  • Anker, Thomas B. (2017). «Corporate Democratic Nation-building: Reflections on the Constructive Role of Businesses in Fostering Global Democracy». European Management Journal, 35(1): 1-7.
  • Benz, Arthur (1999). «From Unitary to Asymmetric Federalism in Germany: Taking Stock after 50 years». Publius, 29(4): 55-78.
  • Bogdandy, Armin von et al. (2005). «State Building, Nation Building and Constitutional Politics in Post-Conflict Situations: Conceptual Clarifications and an Appraisal of Different Approaches». Max Planck Yearbook of United Nations Law, 9: 579-613.
  • Burgues, Michael (2006). Comparative Federalism: Theory and Practice. London: Routledge.
  • Caamaño, Francisco M. (2018). «Edmund Burke ha vuelto a morir (Parlamento y descentralización política)». Teoría y realidad constitucional, 41: 59-82.
  • Cebolla, Héctor (2013). Introducción al análisis multinivel. Madrid: CIS.
  • Cerniglia, Floriana y Pagani, Laura (2015). «Political Knowledge and Attitudes towards Centralisation in Europe». Fiscal Studies, 36(2): 215-236.
  • Chaisty, Paul y Whitefield, Stephen (2017). «Citizens’ Attitudes towards Institutional Change in Contexts of Political Turbulence: Support for Regional Decentralisation in Ukraine». Political Studies, 65(4): 824-843.
  • Cole, Alistair et al. (2015). «States of Convergence in Territorial Governance». Publius, 45(2): 297-321.
  • Cole, Richard L. y Kincaid, John (2000). «Public Opinion and American Federalism: Perspectives on Taxes, Spending, and Trust An ACIR update». Publius, 30(1): 189-201.
  • Cole, Richard L. y Kincaid, John (2006). «Public Opinion on U.S. Federal and Intergovernmental Issues in 2006: Continuity and Change». Publius, 36(3): 443-459.
  • Cole, Richard L.; Kincaid, John y Parkin, Andrew (2002). «Public Opinion on Federalism in the United States and Canada in 2002: The Aftermath of Terrorism». Publius, 32(4): 123-148.
  • DiGiacomo, Gordon y Flubiam, Maryantonett (2011). The Case for Centralized Federalism. Ottawa: University of Ottawa.
  • Duchacek, Ivo D. (1987). Comparative Federalism: The Territorial Dimension of Politics, revised. Lanham, Maryland: University Press of America.
  • Elazar, Daniel (1984). American Federalism: A View from the States. New York: Harper and Row Publishers.
  • Elazar, Daniel (1994). Federal Systems of the World: Handbook of Federal, Confederal and Autonomy Arrangements. London: Longman.
  • Field, Andy (2013). Discovering Statistics using IBM SPSS Statistics: And Sex and Drugs and Rock «n» Roll. Los Angeles: SAGE.
  • Filippov, Mikhail; Ordershook, Peter y Shvetsova, Olga (2004). Designing Federalism. A Theory of Self-Sustainable Federal Institutions. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Fossas, Enrique y Requejo, Ferrán (1999). Asimetría federal y Estado plurinacional: el debate sobre la acomodación de la diversidad en Canadá, Bélgica y España. Madrid: Trotta.
  • Harguindéguy, Jean-Baptiste; Rodríguez-López, Emilio y Sánchez, Almudena (2017). «Los conflictos intergubernamentales entre España y Cataluña». Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 158: 210-233.
  • Henderson, Ailsa y McEwen, Nicola (2015). «Regions as Primary Political Communities: A Multi-level Comparative Analysis of Turnout in Regional Elections». Publius, 45(2): 189-215.
  • Íñiguez-Berrozpe, Tatiana y Marcaletti, Francesco (2018). «Modelos lineales multinivel en SPSS y su aplicación en investigación educativa». Revista d’Innovació i Recerca en Educació, 11(1): 26-40.
  • Jacobs, Nicholas (2017). «An Experimental Test of How Americans Think about Federalism». Publius, 47(4): 572-598.
  • Jaime Castillo, Antonio M. (2003). «La cultura política en España. Entre el materialismo y el postmaterialismo». En: Bericat, E. (ed.). El conflicto cultural en España: acuerdos y desacuerdos entre los españoles. Madrid: CIS.
  • Kincaid, John (2011). «Political Coercion and Administrative Cooperation in U.S. Intergovernmental Relations». En: Saxena, R. (ed.). Varieties of Federal Governance: Major Contemporary Models. Jayanagar: Cambridge University Press India.
  • Kincaid, John y Cole, Richard L. (2016). «Citizen Evaluations of Federalism and the Importance of Trust in the Federation Government for Opinions on Regional Equity and Subordination in Four Countries». Publius, 46(1): 51-76.
  • Kincaid, John et al. (2003). «Public Opinion on Federalism in Canada, Mexico, and the United States in 2003». Publius, 31(3): 145.
  • Kouba, Ludek et al. (2016). «Policy Autonomy, Coordination or Harmonization in the Persistently Heterogeneous European Union?». Danube, 7(1): 53-71.
  • Kreft, Ita y Leeuw, Jan de (1994). Introducing Multilevel Modeling. London: SAGE.
  • Kymlicka, Will (2016). «Federalism, Nationalism, and Multiculturalism». En: Karmi, D. y Norman, W. (eds.). Theories of Federalism. A Reader. London: Palgrave Macmillan.
  • León, Sandra (2011). «Who is Responsible for What? Clarity of Responsibilities in Multilevel States: The Case of Spain». European Journal of Political Research, 50(1): 80-109.
  • Lieske, Joel (1993). «Regional Subcultures of the United States». Journal of Politics, 55: 888-913.
  • Liñeira, Robert (2014). El estado de las autonomías en la opinión pública: preferencias, conocimientos y voto. Madrid: CIS.
  • Livingston, William S. (1962). «A note on the Nature of Federalism». Political Science Quarterly, 67(1): 81-95.
  • Llera Ramo, Francisco J. (ed.) (2016). Desafección política y regeneración democrática en la España actual: diagnósticos y propuestas. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales.
  • López-Basaguren, Alberto y Escajedo, Leire (2013). The Ways of Federalism in Western Countries and the Horizons of Territorial Autonomy in Spain. London: Springer.
  • López Laborda, Julio y Rodrigo Sauco, Fernando (2015). «Atribución de responsabilidades sobre los servicios regionales y preferencia por la descentralización: evidencia para España». Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 152: 65-86.
  • Maas, Cora J. M. y Hox, Joop J. (2004). «Robustness Issues in Multilevel Regression Analysis». Statistica Neerlandica, 58(2): 127-137.
  • Máiz, Ramón (2006). «Federalismo plurinacional. Una teoría política normativa». Revista d’estudis autonòmics i federals, 3: 43-86.
  • Máiz, Ramón (2011). «La cultura política federal». Claves de razón práctica, 209: 26-35.
  • McCurdy, Arthur H. (1998). «Political Culture, Local Government and Progressive Personnel Practices. The Case of Collective Bargaining Provisions and a Test of Elzar’s and Lieske’s Measuers of Political Culture». Review of Progressive Personnel Administration, 18(1): 23-38.
  • Míguez, Santiago (1997). «La Cultura Política». En: Alcántara, M. y Martínez, A. (eds.). Política y Gobierno en España. Valencia: Tirant lo Blanch.
  • Montero, José Ramón; Gunther, Richard y Torcal, Mariano (1998). «Actitudes hacia la democracia en España: legitimidad, descontento y desafección». Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 83: 9-49.
  • Morán, María Luz (1999). «Los estudios de cultura política en España». Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 85: 97-129.
  • Morán, María Luz y Benedicto, Jorge (1995). La cultura política de los españoles. Un ensayo de la reinterpretación. Madrid: CIS.
  • Moreno, Luis (1997). La federalización de España. Madrid: Siglo XXI.
  • Nieguth, Tim y Raney, Tracey (2017). «Nation-building and Canada’s National Symbolic Order, 19932015». Nations and Nationalism, 23(1): 87-108.
  • Quadra Salcedo, Tomás de la (2014). «El modelo territorial español treinta y cinco años después». Documento de Trabajo 187/2014. Madrid: Fundación Alternativas.
  • Reeves, Mavin (1987). «Public Opinion and Federalism, 1986». Publius, 17(3): 55-65.
  • Requejo, Ferrán (2017a). «Democracy and National Pluralism. Ethical and Institutional Features». Catalan Social Sciences Review, 7: 65-76.
  • Requejo, Ferrán (2017b). «Plurinational Democracies, Federalism and Secession. A Political Theory Approach». Revista catalana de dret públic, 54: 6280.
  • Ridao i Martin, Joan (2014). «La poderosa y alargada sombra de la STC 103/2008 sobre la Ley vasca de consulta en el ejercicio del “derecho a decidir”: un nuevo marco político para Cataluña». Revista Vasca de Administración Pública, 99-100: 2547-2580.
  • Rius-Ulldemolins, Joaquín y M. Zamorano, Mariano (2015). «Federalism, Cultural Policies, and Identity Pluralism: Cooperation and Conflict in the Spanish Quasi-federal System». Publius, 45(2): 167-188.
  • Schneider, Saundra K.; Jacoby, William G. y Lewis, Daniel C. (2011). «Public Opinion toward Intergovernmental Policy Responsibilities». Publius, 41(1): 1-30.
  • Tarlton, Charles D. (1965). «Symmetry and Asymmetry as Elements of Federalism: A Theoretical Speculation». The Journal of Politics, 27(4): 861-874.
  • Viejo, Raimundo (2009). «Cartografiant la asimetría federal». En: Requejo, F. y Nagel, K.-J. (eds.). Descentralització, asimetries i procesos de resimetrització a Europa: Bèlgica, Regne Unit, Itàlia i Espanya. Barcelona: Institut d´Etudis Autonòmics.
  • Wooldridge, Jeffrey M. (2011). Introducción a la econometría. Un enfoque moderno. México D.F.: Cengage Learning.